هنری جیمز (به انگلیسی: Henry James) (زاده ۱۵ آوریل ۱۸۴۳ - درگذشته ۲۸ فوریه ۱۹۱۶) نویسنده‌ای آمریکایی - بریتانیایی بود. وی خالق آثاری همچون دیزی میلر، سفرای کبار و تصویر یک بانو است. وی یکی از چهره‌های مهم ادبیات واقع‌گرایانه در قرن نوزدهم میلادی به شمار می‌رود.

رمان‌های جیمز شکلی بدیع و کاملاً هُنری دارد. داستان‌هایش از ظرافت و استادی و هوشمندی و زیبایی و تنوع فراوان برخوردار است که ستایندگان و پیروان بسیار به دست آورد. جیمز را باید نویسنده‌ای برتر از آمیختگی خصوصیت‌های روحی و معنوی انگلیسی-آمریکایی دانست. وی در حال برگزیدن سرزمینی که از مثلث آمریکا-پاریس-انگلستان تشکیل می‌شد، تمدنی مختلط فراهم آورد و هر سه تمدن را در رمان‌هایش مورد تحلیل قرار داد. جیمز با تلاش‌های ماندگار خود در تاریخ رمان‌نویسی جهان مقامی برجسته یافت. آثار جیمز بازتاب تضاد و کشاکش زندگی آدم‌هایی که است که میان میل به تغییر در اثر مدرنیسم و حفظ سنت‌ها و ارزش‌های اشرافی خویش در نوسانند.

رمان آمریکایی در پاریس نوشته شد که برخورد یک آمریکایی را با محیط اروپا توصیف می‌کرد.

نویسنده : هری بلامایزر و دیگران مترجم : منوچهر بدیعی

درباره اولیس، شاهکار جیمز جویس، در ایران مطالب بسیاری نوشته شده است؛ بدون اینکه این کتاب در ایران منتشرشده باشد. شاید این از نمونه‌های استثنایی در دنیای ادبیات است که درباره کتابی منتشرنشده و خوانده‌نشده این حجم مطلب (هم در قالب کتاب و هم در قالب مقاله) نوشته‌، ترجمه و نهایتاً منتشرشده است. البته بخشی از این توجه عجیب ناشی از کنجکاوی ای بوده که همواره نسبت به آن وجود داشته. این کنجکاوی بی‌دلیل هم نبوده، چراکه ما درباره کتابی صحبت می‌کنیم که شاهکار قرن نام گرفته. بهترین رمان نوشته‌شده قرن بیستم که برخی باور دارند ادبیات را دو شقه کرده است: ادبیات قبل از اولیس جویس و ادبیات بعد از اولیس.

جدای از آثار مستقلی که درباره این کتاب نوشته‌شده، بسیاری در نوشته‌های خود مدام به این اثر ارجاع داده، و درباره آن داد سخن سر می‌دهند. اولیس برای خودش حکایتی شده است غریب، حکایت رمان خوانده‌نشده‌ای که خیلی‌ها پزش را می‌دهند. اما واقعاً چند نفر در ایران هستند که این اثر دشوار را به زبان‌اصلی (انگلیسی) یا به دیگر زبان‌ها خوانده باشند؟ کتابی که در آن‌سوی مرزها کسانی که زبان مادری‌شان انگلیسی است از عهده‌ی خواندن آن بر‌نمی‌آیند، خیلی هنر کنند بخش‌هایی از آن را می‌خوانند، تورقی می‌کنند و ... . رمانی که اگر پیچیده است، پیچیدگی‌اش اطوار نیست، غنای زبان است و ظرافت‌های بی‌شمار متنی که پر از ارجاعات تاریخی و اسطوره‌ای ست با اشاراتی بجا به کتاب مقدس و فرهنگ دینی مسیحی.

حکایت انتشار اولیس در ایران نیز حکایتی است درازدامن و در نوع خود بسیار غریب. روایت است وقتی در سال ۱۳۷۲ منوچهر بدیعی این رمان سترگ را به فارسی برگرداند؛ ظاهرا نسخه ارائه‌شده به وزارت ارشاد توسط نشر نیلوفر، با جرح‌وتعدیل‌های فراوان روبرو شد. ناشر پیشنهاد داد برای حفظ شأن رمان که شاهکار ادبیات قرن است، بخش های کوتاه شده را به زبان انگلیسی منتشر کنند که پذیرفته نشد و پرونده انتشار رمان بسته شد و فعلاً بعید به نظر می‌رسد که ایرانی‌ها بتوانند اصل این کتاب را به زبان فارسی بخوانند. البته چندی بعد فصلی از رمان را که مشکل خاصی نداشت ناشر به‌طور مستقل با پیوست‌هایی منتشر کرد. کتابی که بسیاری آن را خریدند. همین یک‌فصل محک خوبی بود برای اینکه نشان بدهد، خواندن این رمان دشوار کاری است کارستان، چون برخلاف استقبال نسبی از کتاب، محتوای آن واکنشی در محافل ادبی به دنبال نداشت. نکته‌ای که این احتمال را پیش می‌کشید که عده زیادی از عهده‌ی خواندن و درک همین یک‌فصل نیز برنیامده‌اند!

بلافاصله پس از این ماجرا، کنجکاوی محافل ادبی درباره اولیس فروکش کرد. هرچند که ماجرای تازه‌ای در حاشیه آن به وجود آمد. حاشیه‌ای که حکایت از ادعای کم و کیف ترجمه اولیس توسط بدیعی را داشت. این حرف‌ها البته در حد ادعا باقی ماند چند نفری هم بخش‌هایی از این رمان را به‌صورت اینترنتی منتشر کردند که با اقبال چندانی روبرو نشد.

این روزها توسط نشر نیلوفر و به همت مترجم اولیس (منوچهر بدیعی) کتابی منتشرشده است که «اولیس جویس (عصاره داستانی)» نام دارد. اثری که از قضا خورند فضای ادبی کنونی است. کتابی که به اولیس‌نخوانده‌ها کمک می‌کند که سر از کار اولیس دربیاورند! متن اصلی اولیس در زبان انگلیسی بیش از هزار صفحه است. بدیعی ترجمه این رمان را در چهار جلد آماده نشر کرده که این افزایش حجم به دلیل وجود پی‌نوشت‌های بسیار زیاد آن است که کمک می‌کند درک رمان آسان‌تر شود. رمان اولیس مملو است از اشارات و ارجاعات به اساطیر و نکات برآمده از فرهنگ و تاریخ اروپایی و کتاب مقدس که درک آنها برای مخاطب غربی انگلیسی زبان هم دشوار است چه رسد برای مخاطبانی از فرهنگی دیگر.

شاید برخی بر این عقیده باشند که چون اولیس منتشر نشده، چنین کتابی که اشاره به عصاره داستانی آن دارد به بازار آمده است. این‌ سئوال با توجه به ضرورت پاسخگویی به کنجکاوی‌های فضای ادبیات داستانی ایران، موجه است. واقعیت این است که اگر اولیس منتشر هم شده بود، بعید بود تعداد زیادی از عهده خواندن آن برآیند! بنابراین باز هم وجود چنین کتابی از جنبه‌های گوناگون می‌تواند کمک‌حال علاقمندان این اثر باشد. به هر حال در شرایط فعلی، با در دست داشتن این کتاب، علاقه‌مندان ادبیات در ایران لااقل می توانند با اشراف و آگاهی بیشتر به ارجاع دادن به کتابی چون اولیس بپردازند.

بدیعی برای این منظور به سراغ سه کتاب رفته است که هر سه به‌نوعی با چنین مأموریتی توسط هری بلامایزر، ماتیو هاجارت و دان گیفورد نوشته‌شده‌اند. اما کتاب‌های تألیف شده توسط این سه نویسنده که اغلب نیز برای استفاده‌های دانشگاهی بوده‌اند، برای استفاده مخاطب فارسی‌زبان نیازمند اصلاحاتی بوده‌اند. از همین رو بدیعی با استفاده از این سه کتاب، اثری تألیفی و ترجمه‌ای را ارائه کرده است که برای مخاطب فارسی‌زبان کار آمد باشد. حاصل این ایده کتابی بوده که اینک توسط نشر نیلوفر وارد بازار شده است و همان‌گونه هم که قابل پیش بینی بود به‌واسطه کنجکاوی‌های موجود در مورد اولیس، این کتاب با اقبال بسیاری نیز روبرو شده است.

نویسنده :   میرچا الیاده

مترجم :   مانی صالحی علامه

میرچا الیاده (به رومانیایی: Mircea Eliade) (زاده ۱۹۰۷ در بخارست - درگذشته ۱۹۸۶)، از اسطوره‌شناسان و دین‌پژوهان نامدار است. وی در رومانی به دنیا آمد. در دبیرستان به مطالعه شیمی و زیست‌شناسی علاقه نشان داد. در هفده سالگی برای مطالعه کتاب شاخه زرین اثر جیمز فریزر زبان انگلیسی را فراگرفت. سپس آموختن زبان‌های ایتالیایی،عربی و فارسی را آغاز کرد. پس از دریافت مدرک کارشناسی از دانشگاه بخارست به هند عزیمت کرد و در دانشگاه کلکته به آموختن زبان سانسکریت و مطالعه آثار شرقی، دین‌شناسی و اسطوره مشغول شد. در آن‌جا مدرک دکترا گرفت و برای تدریس به دانشگاه سوربن دعوت شد. در سال ۱۹۵۲ میلادی مجموعه گفتگوهای خود با کارل یونگ را منتشر کرد. الیاده در سال ۱۹۸۶ درگذشت.

نویسنده: به روایت : خواجه ابوالمجدمحمدبن‌علی‌بن ابوالقاسم وراق‌دبیر راقم حدیث : هوشنگ گلشیری

هوشنگ گلشیری درباره‌ی ای اثر چنین گفته است :

تحریر اول این داستان را در 1355 نوشتم. چاپ آن همان سال‌ها امکان‌ناپذیر بود و این خود شاید توفیقی ‏بود، چرا که بخش برنشستن بر اسب در نسخهء اول خلاصه آمده بود. در تحریرهای بعدی قسمت‌هایی بر ‏آن افزوده شد و نیز چیزهایی اینجا و آنجا، اما استخوان‌بندی همان بود که بود. در مورد نثر حرف بسیار است ‏که چه کرده‌ام یا چه می‌خواسته‌ام بکنم. به هر صورت، به صوابدید ناشر قرار بود لغت‌نامه‌ای به آن افزوده ‏شود. این را می‌گذاریم برای چاپ بعدی، بدین امید که یکی از اساتید بر من منت گذارد و خودش بر آن ‏بنگارد همان‌گونه که بر کتب قدیم، یا اگر حوصله‌ای پیدا شد چنین کاری خواهم کرد که البته به درازا خواهد ‏کشید و ... [بسیار/ چهار؟] روایت بر آن افزوده خواهد شد از نسخه‌بدل‌ها و غیره. خلاصه اینکه فعلا همین ‏است که هست و گمان من این است که به هر صورت نثر می‌تواند راه‌گشا باشد تا دیگران یا به قول ‏بوالمجد کاتبان دیگر در این راه چه کنند، ما که کار خود کردیم واین دفتر را همین‌جا می‌بندیم و دنبال راه ‏دیگری می‌رویم تا دیگران چه بگویند و چه‌ها کنند.‏

در پشت جلد این کتاب آمده است :

راوي اين حكايت ابوالمجد وراق به وصف تصوير ابتدا كرده است، از پس نعمت خدا و رسول و ائمه، آن‌گاه كه گويد: «هر چه رفت بدين دور يا حادث خواهد شد به دور آن كه اين حديث بخواند همه سخن از اوست و از خير و شر و بدو نسبت بايد كرد.» و اما وصف آن نقش به ايجاز آورده است، چه مردمان دور را اشارتي بسنده مي‌بود، گو كه از خم طره‌اي مي‌گفت يا نمي‌گفت، اما راقم اين دور پوست‌باز كرده و به شرح خواهد گفت، چه سكه سخن را هر دوري به نامي مي‌زنند، مصلحت خلق را، كه سخن بوالمجد يا بوالفضلي بدان طرز و تكلف، و آن ايجاز و صناعت، و آن همه تلميحات و ملمعات هيچ عاقلي نخرد.