مولانا عبدالرحمن بن احمد جامی

تصحیح: مهدی توحیدی پور

نفحات الأنس من حضرات القدس کتابی است به نثر فارسی نوشتهٔ عبدالرحمان جامی که شرح زندگی عارفان و صوفیان مسلمان از سده‌های نخستین تا زمان خود نویسنده را در بر دارد. این کتاب بازنویسی کتاب طبقات الصوفیه اثر خواجه عبدالله انصاری است.

نقشبندیه طریقتی است که خواجه‌بهاءالدین نقشبند آن را در سده هشتم هجری بنیان گذاشت و دایره نفوذش به‌تدریج از آسیای میانه و خراسان تا هند و کردستان و آسیای صغیر و شبه‌جزیره بالکان کشیده شد. این‌طریقت در جهان اسلام با دو ویژگی اصلی شناخته می‌شود؛ تاکید بر اجرای احکام شریعت و پرهیز از بدعت و دوم پافشاری بر اعتقادات مذهب اهل سنت؛ به‌گونه‌ای که همیشه به‌عنوان طریقتی سُنی شناخته شده است.

تمام طریقت‌های صوفیانه، موجودیت خود را به سلسله‌ای می‌دانند که به آن وابسته‌اند و اغلب خود را تا امیرالمومنین علی(ع) امتداد می‌دهند. اما نقشبندیه سر سلسله خود را، ابوبکر خلیفه اول می‌دانند. البته شاخه‌ای از نقشبندیه هم با پیوند به امام جعفر صادق (ع) در نهایت امام علی(ع) را سرسلسله و مرشد خود می‌خوانند.

حامد الگار نویسنده کتاب «نقشبندیه» متولد سال ۱۹۴۰ در انگلستان است که در مقطعی از زندگی ابتدا مسلمان و سپس شیعه شد. او دانش‌آموخته رشته زبان فارسی و عربی بخش زبان‌شناسی دانشگاه کمبریج است و تحصیلاتش را در سال ۱۹۶۱ به پایان رساند. او به‌مدت یک‌سال در مقطع دکتری در دانشگاه تهران تحصیل کرد و سپس برای آموختن زبان ترکی به استانبول رفت. او در سال ۱۹۶۳ به کمبریج بازگشت و رساله‌اش با عنوان «نقش سیاسی روحانیون در ایران قرن نوزدهم» را در سال ۱۹۶۵ تکمیل کرد. سپس همکاری‌اش با بخش مطالعات خاورمیانه دانشگاه کالیفرنیا آغاز شد.

الگار مشغول تدریس عرفان، تشیّع، تفسیر، تاریخ اسلام در ایران، عربی، فارسی، ادبیات صوفیه و فلسفه اسلامی در دانشگاه کالیفرنیاست و تاریخ دینی ایران و ترکیه همیشه برایش جذاب و موضوع تحقیق بوده است. این پژوهشگر ۷۹ ساله علاوه بر تالیفاتش، ترجمه کتاب‌هایی از عربی، فارسی و ترکی را هم در کارنامه دارد. حامد الگار درباره امام خمینی (ره) و تحسین روش مبارزه اسلامی و جهاد او هم تحقیقاتی داشته است.

نام نویسنده : بهاء الدین خرمشاهی

داستان های هزارگانی که در فرهنک ایرانی و اسلامی ما سابقه ای هزار ساله و حتی بیشتر دارد.از لباب الالباب عوفی که بیش از دو هزار حکابت دارد و تذکره الاولیای عطار تا هزار حکایت صوفی(از مولفی ناشناخته در قرن هفتم)تا کارهای معاصر که معرفی تمامی آنها در مقدمه کتاب آمده است.زندگی مادی و ماشینی و بحران زده امروز که دنیای مجازی از دنیای حقیقی سبقت گرفته و سیطره پیدا کرده است،پادزهری بهتر از عرفان و سلوک معنوی ندارد.مرا د ما عرفان عاشقانه ادبی و اخلاقی است.نه تصوف عملی و خانقاهی که پایه اش بر عزلت گرفتن از اجتماع است و گلیم خود را از موج به در بردن فراوانی کتابهای عرفانی و کمبود وقت و دشواری برخی متون از عواملی است که خوانندگان حرفه ای را هم از مراجعه به متون باز می دارد.

با درک این نکات ما از معتبر ترین و خوشخوان ترین آثار از قرن سوم و چهارم(بایزید و حلاج) تا قرن نهم قمری (که روزگار جامی است)و از آثاری که یا فارسی است یا به فارسی ترجم شده به گزینی کرده ایم.به قول نظامی:

یک دسته گل دماغ پرور

از خرمن صد گیاه بهتر

نویسنده در این اثر به بررسی و تحلیل زندگی، افکار و آثار «خواجه عبدالله انصاری»، عارف نامی قرن پنجم هجری قمری پرداخته است.

 بر این اساس، پس از شرح ولادت و خانوادة خواجه عبدالله، استادان وی را معرّفی کرده و بزرگان عرفان در روزگار جوانی خواجه را نام برده است. سپس، به دوران مختلف زندگی وی پرداخته و افکار او در حوزه‌هایی چون توحید، معرفت، مراحل عرفان انسان‌شناسی، اسما و صفات الهی، وحدت وجود، دیدار با خداوند و ... را مورد مطالعه قرارداده است.