آثار ملی اصفهان
نویسنده: ابوالقاسم رفیعی مهرآبادی
اصفهان یکی از شهرهای مبنایی برای کشور ایران در طول تاریخ بوده وهست این شهر از معدود مراکز باستانشناسی ارزشمند جهانی وبسیاری از آثار باستانی آن در لیست آثار بشری به ثبت رسیده است اگر از تاریخ این شهر سخن به میان آید سرگذشت آن تا اعماق اساطیر وافسانه ها ریشه دارد تاریخ این شهر از یک سو به سلیمان ونوح متصل واز سوی دیگر پایگاه نهضت کاوه آهنگر بر علیه ضحاک خونخوار معرفی می گردد. اهمیت اصفهان به اندازه ای است که در اکثر دائره المعارفهای بزرگ جهان مدخلی به آن اختصاص یافته و سفرنامه هایی از محاسن وشکوه ظاهری و باطنی آن از پژوهندگانی چون تاورنیه ,شاردن و... به نگارش درآمده ومظاهر تمدن آن همانند سبک معماری ,مکتب فلسفی ومنهج فقهی آن چشمگیر است. ...بطوریکه گفته شد رودخانه زاینده رود از مغرب به مشرق جارى است و رودخانه ایست قدیمى و از هنگامى که شهر اصفهان محل سکونت شده و ساکنان نیاز به ارتباط با قسمتهاى دیگر آن داشتهاند ناگزیر به ساختن پل گردیدهاند،بدیهى است هر ارتباطى که بین دو قسمت اصفهان ضرورت یافته پل ارتباطى آن زودتر ساخته شده است.
الغارات (۲جلدی)
الغارات کتابی به زبان عربی، اثر ابواسحاق ابراهیم بن محمد بن سعید بن هلال ثقفی کوفی (متوفای ۲۸۳ق) است. الغارات از کهنترین متون تاریخی شیعه بهحساب میآید. این کتاب حاوی مطالبی گزیده از زندگانی امیرالمؤمنین علی(ع)، حیات عملی، خطبهها، نامهها و سفارشهای حضرت و نیز جنگها و کشمکشها در زمان خلافت امام علی(ع) و پس از آن است. از آنجهت که در این اثر به تجاوزهای معاویه در قلمرو امیرمؤمنان پرداخته شده، به الغارات شهرت یافته است. مؤلف در این اثر از راویان شیعه و سنی بهره برده و از اینرو منبعی غنی را پدید آورده و همواره مورد توجه و استفاده عالمان شیعی بوده است. علامه مجلسی و ابن ابی الحدید نقش بهسزایی در زنده نگهداشتن این کتاب داشتهاند.
بزرگان شیراز
بیرونی نامه (تحقیق در آثار ریاضی استاد ابوریحان بیرونی ریاضی دان ومنجم بزرگ ایران قرن چهارم و پنجم هجری)
ابوریحان محمد بن احمد بیرونی از دانشمندان بزرگ ایران در علوم حکمت و اخترشناسی و ریاضیات و تاریخ و جغرافیا مقام شامخ داشته، در سال ۳۶۲ هجری قمری در حوالی خوارزم متولد شده و از این جهت به بیرونی یعنی خارج از خوارزم معروف شده. وی از فلسفه و رشته های نظری نیز بی اطلاع نبود اما گرایش او به شدت بسوی مطالعه پدیده های قابل مشاهده در طبیعت و در انسان معطوف بود. در داخل خود علوم نیز بیشتر جذب آن رشته هایی می شد که در آن زمان به تحلیل ریاضی در آمدند. در کانی شناسی، داروشناسی و زبان شناسی یعنی رشته هایی که در آنها اعداد نقش چندانی نداشتند نیز کارهایی جدی انجام داد اما در حدود نیمی از کل محصول کار او در اخترشناسی، اختربینی و رشته های مربوط به آنها بود که علوم دقیقه به تمام معنی آن روزگاران به شمار می رفتند. ریاضیات به سهم خود در مرتبه بعدی جای می گرفت اما آن هم همواره ریاضیات کاربسته بود.
تاریخ ایرانیان و عربها در زمان ساسانیان
تالیف : تئودور نولدکه
تاریخ باستانی ایران بر بنیاد باستانشناسی
تألیف پروفسور ارنست هرتسفلد
ترجمهٔ استاد علی اصغر حکمت
کتابی که به زبان فارسی اینک از نظر خواننده دانشمند می گذرد. ترجمه از یک متن انگلیسی است که خاورشناس مشهور دکتر ارنست هرزفلد آلمانی استاد دانشگاه فردریک ویلهم در برلین در سال 1934 میلادی، مطابق 1313 شمسی در آکادمی بریتانیا در لندن تقریر و تحریر کرده است. این کتاب مشتمل بر سه مقاله از تاریخ باستانی ایران است که اولی "از اعصار قبل از هخامنشی و عصر هخامنشی" و دومی "از عصر یونانی (جانشینان اسکندر) و عصر اشکانی" و سومی "از عصر ساسانی" بحث می کند. عنوان انگلیسی متن کتاب چنین است: Archaeological History of Iran به نظر این بنده مترجم، ترجمه تحت الفظی آن بفارسی درست مفهوم و مقصود را ایفاد نمی کند. ناچار اسم این کتاب را (تاریخ ایران بر اساس باستان شناسی) عنوان کرده ام، چنانکه ملاحظه می فرمایید...
تاریخ بناکتی (روضه اولی الالباب فی معرفه التواریخ و الانساب)
ابوسلیمان داود بن ابیالفضل بَناکَتی (... - ۷۳۱ هـ. ق)، ملقب به فخرالدین، از مورخان دورهٔ مغول و ملکالشعراء دربار غازانخان بود.
وی منسوب به بَناکَت، از شهرهای فرارود (ماوراءالنهر) بود. او چون از نزدیک با خارجیانی که از شهرهای دور به دربار غازانخان میآمدند سروکار داشت، اطلاعات جامعی دربارهٔ مذاهب و ادیان گوناگون کسب کرد که به تألیف تاریخ او بهنام روضة اولیالألباب فی معرفة التواریخ یا تاریخ بَناکَتی منجر شد. حاجی خلیفه در کشفالظنون نام کتاب را روضة اولیالألباب فی تواریخ الأکابرِ و الأنساب نوشتهاست.
روضة اولیالألباب فی معرفةالتواریخ کتابی است در سرگذشت شاهان خطا که به سال ۷۰۷ هـ. ق به نام سلطان ابوسعید نوشته شدهاست.