استانبول استانبول

موريل باربری

مترجم : مرتضی كلانتريان

«خانم ميشل ظرافت جوجه‌تيغي را دارد: از بيرون پوشيده از خار، يك قلعه‌ي واقعي نفوذناپذير، ولي احساسم به من مي‌گويد كه از درون او به همان اندازه‌ي جوجه‌تيغي ظريف است، حيوان كوچك بي‌حال، به‌شدت گوشه‌گير و بي‌اندازه ظريف.» (از متن كتاب)

ظرافت جوجه‌تيغي دومين رمان موريل باربري، نويسنده‌ي چهل‌ساله‌ي فرانسوي، است كه جايزه‌ي برتر سال 2007 اتحاديه‌ي ناشران فرانسه به آن تعلق گرفته است. رمان نخست اين نويسنده به نام شكم‌بارگي به چندين زبان ترجمه شده است.

نویسنده :   سوفوکلس

مترجم :   نجف دریابندری

سوفوکل(Sophocles) (زاده ۹۶–۴۹۷ - درگذشته زمستان ۰۵–۴۰۶ ق. م) یا سوفوکلس، یکی از سه تراژدی نویس یونان باستان است که نمایشنامه‌هایش باقی‌مانده‌اند.

آنتیگونه تراژدی دیگری از سه گانه‌ تراژدی‌های "تِبِس" سوفوکلس است که نخستین بار در سال 442 یا 440 پیش از میلاد اجرا شده است.

پیش از آغاز داستان، پسران اودیپوس، اتئوکلس و پولی‌نیکوس، در جنگ با یک‌دیگر بر سر تاج‌وتخت شهر کشته شده‌اند. کرئون، جانشین اتئوکلس، فرمان می‌دهد که جسد او را با تجلیل به خاک بسپارند، اما جسد پولی‌نیکوس را روی خاک بگذارند تا خوراک سگان و لاشخوران شود. این فرمان خلاف "قانون خدایان" و آیین مردم شهر است و آنتیگونه و ایسمنه، خواهران دو برادر کشته‌شده، از این تصمیم ناراضی‌اند. در آغاز تراژدی، آنتیگونه خواهرش ایسمنه را به بیرون کاخ می¬برد تا او را از تصمیمی که دارد آگاه کند؛ او می‌خواهد جسد پولی‌نیکوس را به خاک بسپارد و این برخلاف دستور کرئون است. ایسمنه نمی‌تواند آنتیگونه را منصرف کند و با او همکاری هم نمی¬کند، چراکه از مجازات مرگ می¬ترسد. با این حال، آنتیگونه تصمیم‌اش را عملی می‌کند و با این کار خشم کرئون را به خود برمی‌انگیزاند و ...

نام مترجم : داریوش آشوری

مَکبِـث (Macbeth) با عنوان کامل تراژدی مکبث نمایشنامه‌ای تراژیک اثر ویلیام شکسپیر است. این نمایشنامه کوتاه‌ترین تراژدی و یکی از محبوب‌ترین آثار اوست که بنا به اعتقاد بسیاری بین سال‌های ۱۵۹۹ و ۱۶۰۶ میلادی نوشته شده است.

اساس تراژدی مکبث وقایع تاریخی اسکاتلند است، اما شکسپیر موافق ذوق و طبع هنری و ادبی خویش تغییراتی در آن داده و حوادث جنگ‌ها را به هم آمیخته‌است.

این نمایشنامه جاویدان، ماجرای آسیب جسمی و آثار منفی روحی ـ روانی جاه طلبی سیاسی و کسانی که به‌دنبال نفس قدرت هستند را به بهترین شکل نمایش‌پردازی و دراماتیزه کرده است.

اولین اجرا از این نمایشنامه که احتمالاً شکسپیر هم در آن به ایفای نقش پرداخته است؛ بر می‌گردد به آپریل سال ۱۶۱۱ میلادی که بنا به شرح مکتوب سیمون فورمن (منجم، طبیب و گیاه‌شناس انگلیسی دربارهٔ ملکه الیزابت اول) در تئاتر جهان واقع در لندن اجرا شده است.

اولین نمونه از این نمایشنامه در سال ۱۶۲۳ در کتاب مجموعه آثار نمایشنامه‌ای کمدی، تاریخی وتراژدی شکسپیر، در زمان پادشاهی جیمز یکم (انگلستان) به چاپ رسید و انتشار یافت. شاه جیمز اول، حامی آثار و نوشته‌های شکسپیر بوده است و احتمالاً همه آثار نمایشنامه‌ای شکسپیر در زمان او نوشته شده است.

پس از گذشت قرن‌ها، هنوز شخصیت‌های اصلی موجود در این نمایشنامه نظیر مکبث و بانو مکبث، جذاب و در عین حال دستمایه ساخت آثار اقتباسی سینمایی و تلویزیونی، تئاتر و اپرا و اقتباس ادبی به شکل رمان و کمیک بوک بوده است.

بسیاری عقیده دارند که نقش بانو مکبث یکی از سخت‌ترین نقش‌هایی است که برای بازیگران تئاتر نوشته شده‌است.

نام نویسنده: جولیان جینز

نام مترجم : خسرو پارسا و دیگران

گرچه مسئله‌ي آگاهي، پيدايش و كاركرد و ماهيت آن در انسان از زواياي بسيار متعدد علمي، فلسفي و اجتماعي... مورد بحث بوده است، با اين همه مي‌توان گفت كه از نظر علمي ما هنوز در ابتداي راه هستيم: هيچ نظريه‌اي تاكنون سخن آخر را نگفته است و تا رسيدن به نظريه‌اي كه همه‌ي جوانب اين پديده‌ي شگرف بشري ــ پديده‌اي كه جوهرِ انسان شدنِ بشر را توضيح مي‌دهد ــ راهي طولاني در پيش داريم. همچنين ما بايد دريابيم كه هوموساپي‌ينس چگونه به آگاهي دست يافت و علم و هنر و اخلاق را آفريد. و اين تحولِ عظيم، اين دستاوردِ شگفت‌انگيز، بدون نياز به يك جهش جديد پديد آمد. كشفِ مكانيسمِ موجِد اين تحول بزرگ‌ترين دستاورد بشري خواهد بود: كشف چگونگي تحولِ آن موجودِ وحشيِ جنگلي به انسان امروزي. سي سال كار مداوم جوليان جينز در اين زمينه، كوشش‌هاي او در تبيين پاره‌اي از مسائل روان‌شناختي انسانِ امروزي و توضيح بسياري از رفتارهاي انسان كهن از خلال ادبيات باستاني، چنان شگفت‌انگيز و گاه تكان‌دهنده است كه بدون ترديد نمي‌توان از آن‌ها به آساني گذشت. قرائتِ زبانيِ آگاهي، در كنار قرائت كاركردي و ابزاري آن، و قرائت‌هاي ديگر، طيف وسيعي در مقابل ما براي تعمق مي‌گشايند كه دانشجو و پژوهش‌گرِ آگاهي اگر هم براي مسائل مطروحه در آن‌ها پاسخي نداشته باشد، لااقل بايد پرسش‌هاي مطرح‌شده را بداند. انسان‌ها تقريبا از زمان پيدايش آگاهي به مسئله‌ي آگاهي وقوف داشته‌اند. و هر عصري آگاهي را مطابق با مضامين و علايق خود توصيف كرده است. در عصر طلايي يونان، كه مردم آزادانه سير و سياحت مي‌كردند در حالي كه برده‌ها كار مي‌كردند، آگاهي هم به همان اندازه آزاد بود. هراكليت، به ويژه، آگاهي را فضايي عظيم مي‌دانست كه حتي با پيمودن همه راه‌هايش نمي‌توان به مرزهاي آن دست يافت. هزار سال بعد آگوستين در ميان كوه‌هاي پُر از غار كارتاژ از "كوه‌ها و تپه‌هاي تخيلات عاليه‌ي من"، "دشت‌ها و مُغارهاي حافظه‌ي من" كه با مخفي‌گاه‌هاي "تالارهاي متعدد و وسيع كه به نحو شگفت‌انگيزي با انبارهاي بي‌شمار مجهز شده است" حيرت زده شده بود. توجه كنيد كه چگونه استعاره‌هاي ذهن دنيايي است كه ذهن دريافت مي‌كند. نيمه اول قرن نوزدهم عصر اكتشافات بزرگ زمين‌شناسي بود كه در آن‌ها آثار گذشته در لايه‌هاي پوسته‌ي زمين نوشته شده بود. اين امر موجب مردم‌پسند شدن ايده‌ي آگاهي به صورت لايه‌هايي شد كه گذشته‌ي فرد را ثبت مي‌كرد و اين لايه‌ها عميق و عميق‌تر مي‌شد تا آن‌جايي كه نوشته ديگر قابل خواندن نبود. اين تاكيد بر ناخودآگاه تا سال 1875 رشد كرد. در اين سال بيشتر روان‌شناسان اظهار داشتند كه آگاهي تنها يك قسمت كوچك زندگي ذهني است و اين كه احساسات ناآگاه، ايده‌هاي ناآگاه و قضاوت‌هاي ناآگاه بخش اعظم روندهاي ذهني را تشكيل مي‌دهند. درميانه‌ي قرن نوزدهم، شيمي به‌عنوان علم مُد روز جايگزين زمين‌شناسي شد و آگاهي در نظر جيمز ميل و وونت و شاگردانش به صورت ساختار مركبي بود كه مي‌شد آن را در آزمايشگاه به عناصر دقيق حس‌ها و احساس‌ها تجزيه كرد. و همان‌گونه كه لوكوموتيوهاي بخار راه خود را در زندگي روزمره به طرف پايان قرن مي‌پيمودند، آنان نيز به همان صورت راه خود را به آگاهي از آگاهي پيمودند، نيمه‌هوشيار تبديل به ديگ بخار انرژي فشاري شد كه مفرهايي آشكار مي‌طلبيد و هنگامي كه سركوب مي‌شد موجب رفتار روان‌نژندانه شده و از روياهاي ناسرانجام موفقيت‌هاي پنهاني مي‌ساخت. ... (از مقدمه‌ي كتاب)