تصحیح: سیدمحمدرضا جلالی نائینی

مهاباراتا یا مهابهاراتا سروده‌ای حماسی از سدهٔ پنجم یا ششم پیش از میلاد به زبانِ سانسکریت و به‌همراهِ رامایانا یکی از دو حماسهٔ تاریخِ هند است. مهاباراتا نوشتهٔ ویاسَ با بیش از یکصدهزار بیت، بلندترین حماسه منظوم جهان است و کارِ نوشتنِ آن تا سدهٔ سوم یا چهارم میلادی ادامه یافته‌است. مهاباراتا بگونه‌ای شاهنامهٔ هندیان است. برخی از تاریخدانان، موضوعِ این سروده‌ها را الهام‌گرفته از نبرد میانِ مردمان آریایی و دراویدی در هزاره دوم پیش از میلاد می‌دانند. مهاباراتا در قدیم بدستور اکبر شاه با نام رزم‌نامه به فارسی ترجمه شده‌است. مهابهاراتا مجموعه‌ای از افسانه‌های تاریخی هند در هجده فصل است و بیش از صدهزار بیت شعر دارد و بعضی‌ها آن را شاهنامهٔ هند و عده‌ای آن را حماسه ایلیاد و ادیسهٔ آن کشور می‌نامند. مهابهاراتا ۱۹ کتاب بسیار بزرگ است و مانند شاهنامه فردوسی، تاریخِ تمدنِ هند را از آغاز بازگو می‌کند. سرایندهٔ آن ویاس حکیم و دانشمند معروف است که علاوه بر مهابهاراتا ۱۰۸ پورانای دیگر نیز تصنیف کرده‌است. سروده‌های مهابهاراتا روان است و در آن تأثیر ژرفی از زیبایی‌های طبیعت به‌چشم می‌خورد.

نام نویسنده : لئونارد لویزن

نام مترجم : دکتر مجدالدین کیوانی

مجموعه دوجلدى میراث تصوف به ویراستارى لئونارد لویزن و با ترجمه دکتر مجدالدین کیوانی، از سوى نشر مرکز به بازار کتاب راه یافت. نویسندگان این مجموعه 1500 صفحه اى از اسلام شناسان، ایران شناسان و آشنایان حوزه عرفان و تصوف در نقاط مختلف جهان اند که آثار خود را در سه همایش بین المللى که در دهه 90 در واشنگتن و لندن برگزار شد، عرضه کرده بودند. کانون توجه و محور تمامى مقالات ارائه شده در این مجموعه، به تصوف ایران اشاره دارد که بعدها در اطراف این سرزمین گسترش یافت و از نقاطى چون ترکیه، هندوستان و آسیاى مرکزى سر برآورد. به گفته دکتر مجدالدین کیوانى که پیش از این نیز در زمینه عرفان ایران و اسلام آثار متعددى را ترجمه کرده و خود در انتخاب و ترجمه این مقالات با لویزن همفکرى کارى داشته است، این مجموعه در اصل سه مجلد بود که به دلیل وجود برخى آثار کامل از نویسندگان این مقالات درباره آن موضوع، به زبان فارسی، از ترجمه آن‌ها خوددارى شده است. نشر مرکز پیش از این 12 اثر مهم از جمله حلاج، خواجه عبدالله انصاری، شیخ محمود شبستری، شیخ ابوالحسن خرقانی، روزبهان بقلی، عزیز نسفى و ... را در حوزه عرفان و تصوف انتشار داده بود.

عبدالله بن محمد عین القضات همدانی

تصحیح: علنقی منزوی

نامه‌هاى عين القضات همدانى، اثر عين القضات همدانى، در حقيقت از گنجينه‌هاى ادب و عرفان فارسى است. عين القضات، داراى نامه‌هاى فارسى بسيار بوده كه اغلب آنها در اين مجموعه به چاپ رسيده است. سال تحرير بيشتر مكاتيب، ذكر نشده، امّا مى‌توان نتيجه گرفت كه اكثر آنها بين سال‌هاى 517 تا 525ق، نوشته شده‌اند.

اين مكاتيب، به دوستان و بزرگان عصر عين القضات نوشته شده‌اند و هيچ‌يك در شمار مكاتيب عادى نيستند. تقريباً نيمى از مكتوبات به يكى از وزارى سلطان محمود، به نام كامل الدّوله نوشته شده‌اند. نامه‌هايى كه عين القضات براى كامل‌الدوله نوشته، بدون استثنا، همه، در اصول تصوّف و رموز و دقايق عرفان به رشته تحرير درآمده است و در حقيقت مكاتيب مزبور، يك دوره‌ى كامل از اصول تصوّف است كه به روشن‌ترين وجهى بيان گرديده است.

نویسنده :   جان لاک

مترجم :   شیرزاد گلشاهی کریم

جان لاک (به انگلیسی: John Locke) (مرگ ۱۷۰۴- زاده ۱۶۳۲) از فیلسوفان سده ۱۷ میلادی انگلستان بود که به طور گسترده به عنوان پدر لیبرالیسم کلاسیک شناخته می‌شود. لاک از مهمترین شارحان نظریه قرارداد اجتماعی و پیروان مکتب تجربه‌گرایی است. نظرات او بر پیشرفتشناخت‌شناسی و فلسفه سیاسی مؤثر بود. او از تأثیرگذارترین اندیشمندان عصر روشنگری شمرده می‌شود. نوشته‌های او بر ولتر و ژان ژاک روسو، بسیاری از اندیشوران اسکاتلندی و انقلابیون آمریکائی اثرگذار بود. این تأثیر را می‌توان در اعلامیه استقلال ایالات متحده آمریکا مشاهده کرد.

فرضیه لاک در مورد ذهن معمولاً خاستگاه تصورات امروزی در مورد آگاهی و خود شمرده می‌شود. فرضیه‌ای که در آثار فیلسوفانی چون دیوید هیوم، ژان ژاک روسو و ایمانوئل کانت برجستگی می‌یابد. لاک نخستین فیلسوفی بود که «خود» را از طریق استمرار «هوشیاری» تعریف کرد. او معتقد بود که انسان‌ها چون لوح پاک و دست‌نخورده و تهی از دانش زاده می‌شوند و هیچ دانسته درونی و ذاتی ندارند بلکه هر آن‌چه می‌دانند از راه مشاهده (تجربه) به دست می‌آید.

به نظر جان لاک برای آن‌که اعمال مؤمنان مقبول درگاه خداوند افتد می‌بایست همه‌ی آن اعمال از سر عشق، خلوص و ارادت قلبی انجام پذیرد و تنها در این صورت است که انجام فرایض مذهبی موجبات فلاح و رستگاری آدمیان را فراهم می‌سازد. بنابراین، هرگونه اقدامی از سوی آدمیان که منجر به تحمیل صورت خاصی از عقیده یا اعمال مذهبی گردد، در واقع اخلالی است در عنصر خلوص و صمیمیت باورهای مذهبی انسان‌ها، خلوص و صمیمیتی که رکن رکین قبولی اعمال آدمیان است. هیچ‌کس نمی‌تواند و حق ندارد ادعا کند که مسئولیت عقیدتی دیگران برعهده‌ی اوست. جان لاک، در این کتاب، برای برخورداری از تساهل دو شرط اساسی را لازم می‌داد: شرط اول این‌که وابستگی‌های مذهبی با تعلقات سیاسی که منجر به ساقط‌نمودن دولت یا حکومت می‌گردد توأم نشود. بنابراین، آن فرقه‌های مذهبی که تعلقات دینی آنان منافع ملی یک حکومت را به‌گونه‌ای به مخاطره می‌اندازد که امکان غلبه‌ی بیگانگان را فراهم می‌سازد، مشمول عمل متساهلانه قرار نمی‌گیرند. شرط دوم این‌که برخورداری از تساهل فقط از آنِ موحدان است. استفاده از امکان تساهل به ملحدان تسری نمی‌یابد.