ایران سرزمین مقدس (رمان تاریخی)
یوجین لوتر گور ویدال (به انگلیسی: Eugene Luther Gore Vidal) (زاده ۳ اکتبر ۱۹۲۵ - درگذشته ۳۱ ژوئیه ۲۰۱۲) از رمان نویسان و نمایشنامه نویسان معروف آمریکایی و فعال سیاسی بود.
ویدال با نام یوجین لوتر گور ویدال، در وست پوینت نیویورک به دنیا آمد. او تنها فرزند یوجین لوتر ویدال و نینا گور بود. او پس از خدمت در ارتش در جنگ جهانی دوم، اولین رمان خود را با نام «ویلیوا» در سال ۱۹۴۶ منتشر کرد که روایت واکنشهای مسافران یک هواپیما در توفانی سهمگین بود.
او در دوران فعالیت خود ۲۵ رمان و بیش از ۲۰۰ مقاله و چندین نمایشنامه خلق کرد.رمان سوم ویدال شهرها و ستونها، یکی از اولین رمانهای آمریکایی بود که آشکارا سخن از همجنسگرایی نمود و به همین دلیل نقادان محافظه کار را به شدت خشمگین کرد. ویدال همواره عبارتهای همجنسگرا و همجنسگرایی را رد میکرد و معتقد بود که اکثر مردم بالقوه پان سکسوال هستند. او مقاله نویس مشهوری نیز بود و برای نیویورکر، New York Review of Books و Esquire مقاله مینوشت. از طریق مقالات و حضور رسانهای، ویدال روابط خارجی آمریکا را نقد میکرد. ویدال یکی از جنجالیترین نویسندگان معاصر است. او را وجدان بیدار جامعه آمریکا خواندهاند. وی از منتقدان سر سخت مککارتیسم و جنگطلبیهای جورج بوش محسوب میشد. مهمترین شاهکار حماسی او، رمان آفرینش است. او در فیلم گاتاکا نیز نقش آفرینی نمودهاست. گور ویدال آشنا و شیفته فرهنگ و پیشینه ایران زمین بود. او در رمان «آفرینش» شخصیتی داستانی به نام کورش سپیتما، دیپلمات پارسی، را در دو هزار و پانصد سال پیش روایت میکند .
گور ویدال در تاریخ ۳۱ ژوئیه ۲۰۱۲ در اثر ابتلا به ذات الریه در خانهاش واقع در هالیوود لسآنجلس درگذشت.
از آنجا که زمان سرنگونی یک رژیم سیاسی به هنگامی فرامیرسد که کارگردانانش ایمان خود را نسبت به مبانی آرمانی و عقیدتیشان (که به آنان مشروعیت میبخشد و وسیله اعتبار و برخورداریشان از حمایت عمومی است) از دست بدهند، بیآنکه مبانی اعتقادی نوینی را جانشین آن کنند، لذا کنستانتین برای بقای خود ترجیح داد اعتقاد تازه و پویایی را که رو به گسترش بود بپذیرد و برای برخورداری از حمایت سیاسی مردم به کاهنان نوین روی آورد. کتاب یولیانوس برای خواننده ایرانی جذابیتی ویژه دارد، زیرا یولیانوس به اسرار میترا و عرفان ایرانی میگرود و در عین حال که ایران را «سرزمینی مقدس» مینامد برای جهانگشایی و فرمانروایی بر جهان به تقلید از اسکندر راهی ایران میشود و به جنگ شاپور میشتابد و شاپور که پیش از او امپراتوری چون کنستانتین و کنستانتیوس را به جای خود نشانده بود در پایان میانسالی و آغاز کهولت خود را با یک دشمن میترایی سلحشور و جوان مواجه میبیند و برای شکست دشمن متحمل مشقات و رنجهای فراوان میشود...
دژ
کتاب «دژ» The Citadel اثر «ای. جِی. کرونین» در سال 1937 منتشر شد. این اثر یکی از شاهکارترین داستانهای ادبیات قرن بیستم اسکاتلند است که پس از کتاب مقدس بهعنوان پرفروشترین کتاب قرن معرفی شد. کتاب در همان سال انتشار موفق به دریافت جایزه کتاب ملی ایالاتمتحده آمریکا شد و توجه منتقدین را به خودش جلب کرد.
این کتاب داستان پزشک جوانی به نام «آندرو مانسون» Andrew manson است که در ابتدا داستان به اسکاتلند میرود تا دکتر دیگری را ملاقات کند و در کنار او طبابت را آغاز کند. این دکتر جوآنکه با روایت تلاشهای شبانهروزیاش داستان کتاب را پیش میبرد رفتار انسان در مقابل منافع شخصی و اجتماعی را به تصویر میکشد. او در مواجهه با دکتر پیج قرار میگیرد که فردی غیرحرفهای است. «آندرو مانسون» باروحیهای آرمانگرا برای بهبود آنجا تلاش میکند و داستان را پیش میبرد. او مدتی به معدن میرود و خواننده را با فرازوفرودهای رمان همراه میکند. از ویژگیهای مهم کتاب «دژ» توصیف و فضاسازیهای زیبای «ای. جِی. کرونین» است که سبب شده است این داستان بسیار خواندنی و دلنشین باشد. او با زبانی گیرا و شیرین مواجههی شخصیتهای داستان باوجدانشان را توصیف میکند و دنیای پرچالش پزشکی را بیان میکند. او برای نوشتن این اثر از تجربهاش در پزشکی بهره برد و مدت زیادی را به پژوهش و تحقیق گذراند.
براساس داستان کتاب «دژ» در سال ۱۹۳۸ «کینگ ویدور»، کارگردان بریتانیایی فیلم سینمایی با همان نام کتاب ساخت که ازجمله بازیگران این «رابرت دونات» و «روزالیند راسل» است.
شاه و دربار در ایران باستان
نویسنده: لوید لولین جونز
مترجم: فریدون مجلسی
اغلب منابع تاریخی ایران باستان یا برگرفته از آثار یونانیان آسیای صغیر است که رعایای یونانیِ امپراتوری ایران بودند، مانند هرودوت، و یا از یونانیان اروپایی بودند، که در هر دو حال آثارشان جانبدارانه و با نگاهی از بیرون به درون ایران بوده است. در این میان کتزیاس کنیدوسی، که قریب به بیست سال پزشک دربارهای کورش صغیر و اردشیر دوم هخامنشی بوده، کتاب پرسیوکوس خود را با شناخت و دیدی از درون ایران به بیرون نوشته و به همین دلیل از سوی نویسندگان یونانی متهم به دروغگویی شده است. جالب است که پژوهشگران ایرانی همان ادعاها را نخوانده در آثارشان منعکس کرده اند. لوید لولین جونز که پرسیکا را بازسازی کرده، در این کتاب نیز کوشیده است در ورای آن دیدگاه جانبدارانه، نگاهی به درون دربار، عادات، تشریفات، اعتقادات، هنرها، زنان و مردان، خوراک، و زندگی روزانه ایرانیان و شرایط حاکم بر آنان بیندازد. نگاهی به آنچه ایرانیان به دیگران، همسایگان و اجزاء امپراتوری داده اند، و به آنچه از آنان گرفته اند. خوبی ها و بدی ها، عدالت و ظلم، ملایمت و خشونت، آنچنان که بوده است.
شوهر کمونیست من
فریدون مجلسی
اعتقاد برخی کارشناسان این اثر فيليپ راث به معنی واقعی رمانی سیاسی است و به قدری مستندوار و با لهجههای سیاسی پیش میرود که در بسیاری از نقاط داستان تصور میکنید در حال خواندن اثری تاریخی- گزارشی هستید. البته بخش عمده این روایات تاریخی از زبان شخصیتها بازگو میشود ولی از آنجا که حرکت و اتفاق داستانی چندانی در آن مشاهده نمیشود، نام دیالوگ را بر آنها نمیتوان گذاشت. همچنین مقطع زمانی پرحرفوحدیثی که نویسنده راوی آن است و دستگذاشتن بر وقایعی سوالبرانگیز در تاریخ معاصر آمریکا، از این اثر کتابی پرفروش ساخته است.
مترجم در بخشی از یادداشتی که در ابتدای کتاب چاپ شده آورده: «نکته جالب این کتاب این است که نخستین برخورد و تماس قهرمان داستان با چپگرایی و کمونیسم طی دوسال اقامت او در جنوب ایران، بهعنوان گروهبان ارتش آمریکا و مامور باراندازی کشتیهای آمریکایی که مهمات و کمکهای نظامی آمریکا را برای ارسال به شوروی و تقویت جبهه شرق در خرمشهر و بوشهر تخلیه میکردهاند، رخ میدهد؛ و نیز در جذابیتهای تبلیغات کمونیستی، میان خصوصیات اشخاص و نوع و ادبیات آن تبلیغات شباهتهایی با آنچه در همان زمان در ایران میگذشت به چشم میخورد. ضمنا نوع هراس و تعقیب و پاکسازیهای سالهای اولیه دهه 1950 در آمریکا شباهت بسیار با تعقیب و هراسی دارد که پس از واقعه 28 مرداد 1332/1953 نسبت به عناصر مشابه در ایران رخ داد!»
بنابراین گزارش، شوهر کمونیست من زبانی روایی دارد و بخش عمدهای از آن به صورت محاوره است. این محاوره بیشتر با برادر قهرمان داستان که معلم زبان انگلیسی است انجام میشود و به همین دلیل لحن محاورهای او شستهرفتهتر است. دیگر شخصیتهای داستان نیز هر یک بنا به موقعیت اجتماعیشان از زبان محاورهای استفاده میکنند. اما ترجمه فارسی کتاب تا حدودی رسمیتر و یکدستتر انجام شده است.
فروپاشی (چگونه جوامع راه فنا یا بقا را بر می گزینند)
جرد دایمون
مترجم: فریدون مجلسی
علاوه بر آثار علمی و مقالات در زمینههای محیط زیست (بومشناسی) و پرنده شناسی، دایموند نویسندهٔ چندین کتاب علمی رایج (عام) است که به سبب کاربرد انواع رشتهها، اغلب فرای آنچه او رسماً تحصیل کردهاست، شناخته میشوند.
اولین کتاب او سومین شامپانزه (۱۹۹۱)، تکامل انسان و ارتباط آن با دنیای مدرن را بررسی کرده و از انسان شناسی، زیست شناسی تکاملی، ژنتیک، بوم شناسی، و زبان شناسی الهام گرفتهاست. این کتاب با استقبال خوبی توسط منتقدان روبه رو شده و برنده جایزه Rhone-Poulenc در زمینه کتب علمی و جایزه کتاب لس آنجلس تایمز شدهاست. در سال ۱۹۹۷، او کتاب دومش به نام چرا رابطه جنسی لذت بخش است؟ را در باب تمایلات جنسی انسان و باز با الهام از مردم شناسی، بوم شناسی و زیست شناسی تکاملی به تحریر درآورد.
سومین و شناخته شده ترین کتاب او (اسلحه، میکروب و فولاد)، در سال ۱۹۹۷ منتشر شد. در این کتاب، دایموند به دنبال توضیح سلطهی مردمان ساکن اوراسیا در طول تاریخ بر مردمان دیگر مناطق جهان است. با استفاده از شواهدی از بوم شناسی، باستان شناسی، ژنتیک، زبانشناسی و مطالعات موردی مختلف تاریخی، او استدلال میکند که شکاف در قدرت و فناوری بین جوامع بشری انعکاسی از تفاوت نژادی یا فرهنگی نیست، بلکه سرچشمه تفاوت در تفاوت خصوصیات محیط زیستی (جغرافیایی) است که توسط یک پروسه بازخورد مثبت تقویت میشود. در نتیجه، جغرافیای اوراسیا مزیتی ذاتی به نژادهای مختلط اروپایی و آسیایی نسبت به جوامع قارههای دیگر دادهاست که این امر آنها را قادر به تسلط یا تسخیر سرزمینهای دیگر کردهاست. اگرچه برخی نمونههای خاص در این کتاب، و جبر جغرافیایی منسوب به آن، مورد انتقاد واقع شدهاند، این کتاب پر فروشترین کتاب شدهاست و جوایز متعددی از جمله پولیتزر در کتب علمی، Aventis برای کتب علمی، و جایزه فی بتا کاپا در علوم را دریافت کردهاست. انجمن جغرافیای ملی نیز یک مستند تلویزیونی بر اساس این کتاب در سال ۲۰۰۵ تولید کردهاست.
تازه ترین کتاب دایموند، فروپاشی (چگونه جوامع راه فنا یا بقا را بر می گزینند)، به بررسی طیف وسیعی از تمدنهای گذشته در تلاش برای شناسایی چرایی سقوط و یا توفیق آنها میپردازد و آنچه را جوامع معاصر میتوانند از این نمونههای تاریخی فرا بگیرند بررسی میکنند. در این کتاب جوامع قدیمی نورس (وایکینگها) و اسکیموها از گرینلند، مایا، آناسازی، مردم بومی راپا نویی (جزیره ایستر)، ژاپن، هاییتی، جمهوری دومینیکن، و ایالت مونتانای امروزی مورد بررسی قرار میگیرند.
قدرت آزادی؛ نیروی راستین لیبرالیسم
لیبرالیسم همیشه قماری بوده است بر سر آزادی و بحث علنی، محصول اشتیاقی برای پرواندن تردید در بارة همه چیز به طور خاص، اعتقادی به انتقاد و رقابت شدید، و اعتمادی کلی به نتیجة آن. تاریخ اخیر قطعاً آن اعتماد را آزموده است، اما لیبرالیسم از زمانهایی تیرهتر از اینها نیز جان به در برده است، و به نظر من، باز هم بخت با قماری است که لیبرالیسم ما را به آن فرامیخواند. تضارب آزادانة افکار متعارض، روشهای شکاکیت سازمانیافته و سامانة رقابت سیاسی دموکراتیک و اقتصادی منابع غنیِ آگاهی، فراوانی و توانمندی بشر است. اینها اجزای داستان قدرت آزادی هستند. لیبرالیسم فقط در طلب حقوقی نیست که محدودیتهایی برای دولت وضع کند. حقوق قطعاً بر انطباق مسئولیتهای فردی و اجتماعی دلالت دارد، و به طوری که در این متن میکوشم نشان دهم، لیبرالیسم به همان اندازه که روشی برای آفرینش قدرت است، همان اندازه روشی است برای محدود کردن آن. این درسی است که بلافاصله از انقلابهای بزرگ و کلاسیک لیبرال (1688 در انگلستان، 1776 در آمریکا) و همچنین از انقلابهای لیبرال متأخر (1989 در اروپای شرقی)گرفته شده است.
کلئوپاترا و سرزمین مصر
لئونورا هورنبلو
فریدون مجلسی
کلئوپاترا که اصل و نسبش یونانی است در شصت و نه سال قبل از میلاد مسیح در اسکندریه تولد یافت. زمانی که وارث ثروت و ملک پدری شد، فقط هفده سال داشت. گرچه، برادرش « پتولمی» به تحریک اطرافیانش سعی می کرد که خواهر سیاستمدار خود را از حکومت طرد کند. در آن زمان مصر یکی از کشورهای دست نشانده «روم» بود که به سبب بی نظمی و اغتشاش اوضاع سرداری به امر امپراتور به مصر آمد تا به این بی نظمی و هرج و مرج خاتمه دهد.
این سردار بزرگ « ژولیوس سزار» نام داشت و او اولین عشق این زن جاه طلب بود« کلئوپاترا» برای غرس شاخه محبتی در قلب سرد « سزار»، نقشه ها کشید و عاقبت این مرد پرغرور را اسیر خود ساخت. اما سرانجام « سزار» به قتل رسید و او که می خواست با تمام وجودش عشق بورزد و در عین حال مقام بزرگ و ارجمندی در دنیا داشته باشد، خود را در سر راه « مارک آنتونی» قرار داد. و این سرباز خشن و رام نشدنی را شیفته و دیوانه خود کرد. نوشته اند:« کلئوپاترا» ابتدا به منظور این که روزی به مقام امپراتوری روم برسد، با « مارک آنتونی»عشق می ورزید، ولی بعدها واقعاً عاشق او بود. به همین دلیل که پس از مرگ « آنتونی» خود را با زهر مار مسموم ساخت. او زنی زیبا و پرشور، جاه طلب و عاشق پیشه، و بی توجه به اصول اخلاقی بود. در مدت عمر کوتاه خود، بیست و دو سال ملکه مصر بود و صدها جوانانی را که عاشق و دلخسته وی بودند پس از کامیابی به قتل رسانید.
منم کلودیوس
نام نویسنده : رابرت گریوز
نام مترجم : فریدون مجلسی
"منم کلودیوس” نوشته “رابرت گریوز”، نویسنده، شاعر، مترجم و اسطوره شناس انگلیسی، یکی از صد رمان برتر دنیا به انتخاب کتابخانه مدرن است.
در سده سوم میلادی که مطابق میشود با اوایل شاهنشاهی ساسانی در ایران، در روم باستان فرمانروایی بوده است بنام کلودیوس دوم. کلودیوس عقاید عجیبی داشته است از جمله اینکه سربازی خوب خواهد جنگید که مجرد باشد. از این رو ازدواج را برای سربازان امپراتوری روم قدغن میکند. کلودیوس به قدری بیرحم وفرمانش به اندازهای قاطع بود که هیچ کس جرات کمک به ازدواج سربازان را نداشت. اما کشیشی به نام “والنتیوس” (والنتاین)، مخفیانه عقد سربازان رومی را با دختران محبوبشان جاری میکرد. کلودیوس دوم از این جریان خبردار میشود و دستور میدهد که والنتاین را به زندان بیندازند. والنتاین در زندان عاشق دختر زندانبان میشود. سرانجام کشیش به جرم جاری کردن عقد عشاق، با قلبی عاشق اعدام میشود. رابرت گریوز، نویسندۀ منم کلودیوس، استاد بزرگ تاریخ و ادبیات یونانی و لاتین، و از برترین ادیبان، شاعران و اسطوره شناسان بریتانیا و جهان در قرن بیستم است. تاکنون پنج کتاب بزرگ از آثار او، یعنی: منم کلودیوس، خدایگان کلودیوس، اسطوره های یونانی و لاتین، قیصر و کسری (کُنت بلیزاریوس) ، و عیسای پادشاه به فارسی ترجمه شده است.
منم کلودیوس – داستان سزارها، از یولیوس سزار تا سزار نرون – بدون تردید بزرگترین اثر گریوز است که در اروپا و آمریکا بیش از صدبار تجدید چاپ شده است. داستان کتاب بازتاب جنبه هایی از دورانی بس جالب و عبرت انگیز در تاریخ تمدن بشر است. این دوره – همزمان با میلاد مسیح – از سویی فرازی در پیشرفت های فلسفی، علمی، ادبی، هنری، صنعتی و بازرگانی به شمار می آید، و از سویی نشیبی از لحاظ انحطاط اخلاقی و بی اعتبار شدن ارزش ها و حقوق و آزادی های انسانی است
نظریه های جباریت از افلاطون تا آرنت
راجر بوشه
فریدون مجلسی
در توضیح پشت جلد کتاب آمده است:
«جباریت، استبداد، تمامتخواهی، خودکامگی، جور و ستم سلاطین در طول تاریخ از مهمترین دغدغههای فیلسوفان و نظریهپردازان سیاسی بوده است. حاصل نظریهها و تحلیلهای اندیشمندان از دوران کلاسیک تا سدههای تاریک میانه، دوران روشنگری و اصلاحات مذهبی تا عصر تجدد، پدیدآوردن و تعمیم بخشیدن الگوهایی بوده است که در قالب آن حاکمیت قانون، حقوق بشر و آزادی و امنیت شهروندان تضمین و از جباریت و خودکامگی پیشگیری شود. در این کتاب آراء و نظریات متفکران و نظریهپردازان سیاسی را با تاکید بر نظریههای جباریت میخوانید.»