با آخرین نفس هایم
لوئیس بونوئل
علی امینی نجفی
بونوئل این کتاب را یک سال پیش از مرگاش و در زمانی نوشت که به دلیل ضعف بدنی قادر به ساختِ فیلم و کارگردانی نبود. از سادهترین و مهمترین اتفاقات زندهگیاش با زبانی واضح و صریح سخن گفته، که خود به جذابیت کتاب افزوده است. «خاطرات بونوئل» اولینبار در سال 1371 توسط نشر «هوش و ابتکار» منتشر میشود و مورد استقبال قرار میگیرد. پس از آن اما مجوز چاپ کتاب دچار مشکل میگردد.
لوییس بونویل پورتولس (به اسپانیایی: Luis Buñuel Portolés) (زاده ۲۲ فوریه ۱۹۰۰ - درگذشت در ۲۹ ژوئیه ۱۹۸۳) فیلمساز اسپانیایی بود که در کشورهای اسپانیا، مکزیک و فرانسه به فعالیت میپرداخت. از جمله آثار معروف او میتوان به سگ آندلسی، ویریدیانا،میل مبهم هوس و جذابیت پنهان بورژوازی اشاره کرد.
وقتی که بونوئل در سن ۸۳ سالگی از دنیا رفت، در آگهی ترحیم او در نیویورک تایمز از او با صفاتی همچون «تابوشکن، معلم اخلاق، و انقلابی که در جوانی رهبر جنبش سورئالیسم آوانگارد بود و برای نیمقرن بعدی هم کارگردانی چیرهدست بود»، یاد شده بود. منتقد سینما، راجر ابرت، از نخستین فیلم بونوئل، تحت عنوان سگ اندلسی که در دوران سینمای صامت ساخته شده بود، به صورت «مشهورترین فیلم کوتاهی که تا به حال ساخته شده» یاد میکند و آخرین فیلم او که ۴۸ سال بعد ساخته شد، برنده جایزه بهترین کارگردان از طرف هیئت ملی نقد و بررسی فیلم و اجتماع ملی منتقدین سینما شد. اکتاویو پاز، نویسنده مکزیکی، آثار بونوئل را «پیوند تصور فیلمی با تصور شعری که یک واقعیت جدید از نوع ویرانگر و فروپاشانه ایجاد کرده» توصیف کرده است.
بونوئل که اغلب با جنبش سورئالیسم دهه ۱۹۲۰ میلادی همپیوند بود، از همان دهه تا دهه ۱۹۷۰ میلادی به ساخت فیلم مشغول بود. آثار او در دو قاره، سه زبان و تقریباً در تمام ژانرها از جمله فیلم تجربی، فیلم مستند، ملودرام، طنز، موزیکال، شهوانی، کمدی،رمانتیک، درام لباسی، فانتزی، جنایی، ماجرایی و وسترن هستند. با وجود این گوناگونی، فیلمساز جان هیوستون بر این باور بود که، علیرغم این گوناگونی در ژانر، هر یک از فیلمهای بونوئل آن چنان شاخص است که فوراً میتوان آن را تشخیص داد، یا، بر طبق گفته اینگمار برگمان، "بونوئل همیشه فیلمهای بونوئلی میسازد."
شش تا از فیلمهای بونوئل در نظرسنجی منتقدین سال ۲۰۱۲ نشریه سایت اند ساند تحت عنوان «۲۵۰ فیلم برتر همه دورانها» گنجانده شده است. ۱۵ تا از فیلمهای او هم از طرف «آنها فیلم ساختند، اینطور نیست؟» در فهرست ۱۰۰۰ فیلم برتر همه اعصار گنجانده شده است که باعث شده پس از جان فورد که ۱۶ فیلم در این فهرست دارد، در رتبه دوم قرار بگیرد. بونوئل در فهرست ۲۵۰ کارگردان برتر از همین نشریه، در رده ۱۴ قرار دارد.
عشق در روزگار وبا
نگاه ناخدا به سمت فرمينا داثا چرخيد و بر پلكهايش نخستين بارقههاي يخچههاي زمستاني را تشخيص داد. سپس فلورنتينو آريثا را برانداز كرد، با سلطه خللناپذيرش بر خويش و عشق تهورآميزش، و ترديدي دير هنگام گريبانش را گرفت كه باعث هراسش شد: آنچه حد و مرز نميشناسد زندگي است نه مرگ. ازش پرسيد: "خب، جنابعالي خيال ميكنيد تا كي ميتوانيم اين رفت و برگشت مرده شور برده را ادامه بدهيم؟ " فلورنتينو آريثا پاسخ را از پنجاه و سه سال و هفت ماه و يازده روز پيش - به اضافه شبهايشان - آماده در آستين داشت. گفت: "تمام عمر". «عشق در روزگار وبا» روايت بيش از نيم قرن شيدايي است كه تاماس پينچون دربارهاش با وجد ميگويد: "واقعا محشر است...".