نویسنده :   ویلیام اروین

مترجم :   محمود مقدسی

اسلاونکا دراکولیچ

«من سفر کردم تا این تغییرات بعد از انقلاب را از نزدیک خصوصاً در زندگی زنان کشورهای مختلف ببینم. من با زنان در آشپزخانه‌هایشان نشستم و آنها از زندگی‌شان، از بچه‌هایشان و از مردانشان برایم حرف زدند و من دیدم طرح کلی زندگی‌هامان تقریباً عین هم است. ما زن‌ها چشم‌انداز مشترکی در زندگی داشتیم که با چشم‌انداز مردها متفاوت بود. ما از پایین به مسائل نگاه می‌کردیم و چشم‌اندازمان ساده و پیش‌پا‌افتاده بود، اما امر سیاسی یعنی امر پیش‌پا افتاده...» «کمونیسم رفت، ما ماندیم و حتی خندیدیم» مجموعه مقالاتی است از اسلاونکا دراکولیچ، روزنامه نگار و نویسندهٔ کروات؛ این روایت‌های گیرا و خواندنی، حاصل تجربه‌های شخصی او و مشاهداتش از زندگی دوستان و آشنایانش در دیگر کشورهای اروپای شرقی تحت حکومت‌های کمونیستی است. جذابیت اصلی کتاب در این است که دراکولیچ ماهرانه، تحلیل‌هایی تامل برانگیز و انتقادی را با جزئیات زندگی روزمره درهم می‌آمیزد: شگفتی دختربچه‌ای که برای اولین بار یک عروسک خارجی می‌بیند؛ نحوهٔ شستن رخت‌ها در خانه؛ زندگی یک استاد دانشگاه در آپارتمانی تنگ و شلوغ بی‌هیچ حریم خصوصی؛ دیوارهای رنگ و رو رفته و ... دراکولیچ کمونیسم را چیزی فراتر از یک ایدئولوژی یا شکل حکومت می‌بیند، از دید او کمونیسم یک وضعیت ذهنی است که به این راحتی‌ها از ناخودآگاه جمعی کسانی که تحت این حکومت زندگی کرده‌اند زدوده نمی‌شود. برای مردم دنیای کمونیسم شعار «امر شخصی، سیاسی است» به معنای واقعی کلمه صدق می‌کرد. دراکولیچ که خود در یوگسلاوی بزرگ شده، می‌نویسد: «اینجا از همان اوایل جوانی می‌فهمید که سیاست مفهومی انتزاعی نیست، بلکه نیرویی است عظیم که بر زندگی روزمرهٔ مردم تاثیری تعیین کننده می‌گذارد.... ما برای اینکه بتوانیم ادامه بدهیم، می‌بایست قلمروهایمان را تقسیم می‌کردیم و مرزی بین زندگی خصوصی و حوزهٔ عمومی می کشیدیم. حکومت می‌خواست همه چیز عمومی باشد... اما هرچیز عمومی متعلق به دشمن بود.» این روایت‌های گاه تراژیک و گاه طنزآمیز بهتر از تحلیل‌های تئوریک، می‌تواند وضعیت سیاسی و ذهنیت‌ افراد در حکومت‌های استبدادی را برای ما به تصویر بکشد.

اینترنت چقدر می تواند خود واقعی ما را بشناسد؟ با مطالعه ی داده های گوگل چه چیزهایی می شود درباره رفتار آدمها یاد گرفت؟این کتاب درباره این است که اینهمه اطلاعاتی که گوگل و شرکت های مشابهش از مردم جمع می کنند به چه دردی می خورد و چه چیزهای جالب و مهمی درباره عادات و رفتارها و روحیات انسان ها نشون می دهند. حرف اصلی کتاب این است که ما به همه دروغ می گوییم به جز گوگل. مثلا اگر شما نیمه شب با درد و سوزش معده بیدار شوید ممکن است درباره درد چیزی به شریک یا والدینتان نگویید. ولی به احتمال زیاد از گوگل می پرسید که چنین دردی نشانه چه چیزی می تواند باشد. این اطلاعات دقیق تر و صادقانه تر از هر نظرسنجی ای هستند و می توان از آنها استفاده کرد و مثلا فهمید کسانی که امروز درمان سرطان معده را گوگل می کنند شش ماه پیش در گوگل دنبال چه چیزی بوده اند. شاید اصلا با این کار توانستیم کسانی را که در معرض این بیماری هستند زودتر پیدا کنیم و شانس درمانشان را بالا ببریم.

كتاب همه دروغ مي‌گويند درباره كلان داده‌ها و ريزداده‌ها بحث مي‌كند. اينكه چطور مي‌شود از اين داده‌ها براي بهبود زندگي آدم‌ها استفاده كرد. به جز ايده مركزي كتاب كه جذاب است فصل‌هاي مختلف پر از مثال‌ها و داستان‌هاي جالب هستند كه هم ذهن را نسبت به موضوع و دامنه گسترده‌اش روشن مي‌كند و هم كمك مي‌كند حرف اصلي كتابي راحت‌تر فهميده شود و بهتر در ذهن بماند.