دنیس رایت پس از کودتای ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ و سرنگونی دولت دکتر محمد مصدق که روابط سیاسی با بریتانیا را قطع کرده بود، به‌عنوان نمایندهٔ دیپلماتیک دولت انگلستان در ایران مأمور بازگشایی سفارت انگلستان در تهران شد. پس از آنکه در طی سال‌های ۱۹۵۹ تا ۱۹۶۲ مسئول سفارت بریتانیا در اتیوپی بود، وی بار دیگر در سال ۱۹۶۳ به‌عنوان سفیر به ایران بازگشت و در طی دو دوره (۱۹۶۳–۱۹۷۱) مسئولیت سفارت بریتانیا در تهران را بر عهده داشت. بنابر اسناد دولتی انگلستان که در سال ۲۰۰۹ از طبقه‌بندی خارج شد، رایت پس از پیروزی انقلاب ایران (۱۳۵۷) در سال ۱۳۵۷ و سقوط محمدرضا پهلوی از سوی مارگارت تاچر نخست‌وزیر وقت بریتانیا به‌صورت محرمانه به دیدار شاه ایران در باهاما رفت و به وی هشدار داد که از سفر به انگلستان خودداری کند.

دنیس رایت نویسنده چند کتاب و انبوهی از مقالات در مورد روابط ایران و انگلستان است. از آثار معروف وی می‌توان از دو کتاب انگلیسی‌ها در بین ایرانیان (۱۹۷۷) و ایرانیان در میان انگلیسی‌ها (۱۹۸۵) نام برد. دنیس رایت خاطرات خود را نیز در مصاحبه با حبیب لاجوردی برای پروژه تاریخ شفاهی ایران بازگو کرده که بهمن زبردست آن را ترجمه و شرکت سهامی انتشار در سال ۱۳۹۹ منتشر کرده است.

بلندي فوزيه

ترجمه: بيژن اشتري

انور خوجه مردی کتابخوان، خوش برخورد و خوش سیما بود اما زیر این لایه بیرونی، شخصیتی به غایت متعصب، بیگانه ستیز، بدگمان و خونریز آرمیده بود. از بخت بد مردم آلبانی، انور خوجه که خود را مارکسیست لنینیست می نامید زمام امور این کشور را در پایان جنگ جهانی دوم به دست گرفت. انور خوجه چهل و یک سال با قدرت کامل با مشت آهنین بر آلبانی حکم راند. الگوی انور خوجه در کشور داری استالین بود. افتخار می کرد که «ما کمونیست های آلبانی با موفقیت بسیار آموزه های استالین را به کار برده ایم.» انور خوجه حتا بعد از مرگ استالین در 1953 همچنان به طرفداری از او و الگوبرداری از روش های سرکوب گرایانه او ادامه داد.

میراث خوجه شامل ۷۰۰۰۰۰ سنگر بتونی تک‌نفره در کشوری سه میلیونی نیز می‌شود که قرار بود به عنوان محلی برای دیدبانی و تیراندازی با جنگ‌افزار شیمیایی استفاده شود. این سنگرها بسیار محکم و با قابلیت حمل و نقل ساخته شده بودند با این قصد که به راحتی با جرثقیل یا هلیکوپتر، در حفره از پیش آماده شده، قرار داده شوند. این سنگرها، انواع گوناگونی داشتند که شامل سنگر تیربار، سنگرهای ساحلی، تأسیسات دریایی زیرزمینی و حتی محلی برای استقرار نیروی هوایی در کوهستان و سنگرهای زیرزمینی نیز می‌شد. ساخت سنگرهای آلبانی از ۱۹۶۷ تا ۱۹۸۶ (نزدیک به بیست سال) به طول انجامید.

رومن گیرشمن

مترجم: محمد معین

محمد معین درباره چگونگی پرداختن به ترجمه کتاب ایران از آغاز تا اسلام می‌گوید: "... نگارنده سالیان دراز است که با دکتر گیرشمن آشنایی و دوستی دارد و همواره در ملاقات‌هایی که دست داده، از اطلاعات وسیع ایشان درزمینهٔ باستان‌شناسی و تاریخ استفاده کرده و این خود دلیلی دیگر بر ترجیح کتاب حاضر بر کتب دیگر ]جهت ترجمه[ بوده است. "

گیرشمن در دیباچه کتاب ایران از آغاز تا اسلام می‌نویسد:

" از اینکه کتاب حاضر به زبان فارسی ترجمه می‌شود، نمی‌توانم خشنودی خود را پنهان دارم، ولی آنگاه‌که شنیدم دوست بسیار فاضلم، دکتر معین استاد دانشگاه، ترجمه کتابی را که معرف ثمره ربع قرن تحقیقات من در سرزمین ایران می‌باشد، به عهده گرفته است، به‌هیچ‌وجه شایبه خودپسندی، این خوشنودی را مشوب نکرد.

هیچ فرد ایرانی، چه فارغ‌التحصیل دانشگاه و چه دهقان ساده –که اشعار فردوسی جاویدان را شنیده– نیست که از تاریخ افتخارآمیز خود بی‌خبر باشد. به‌هرحال، من بدانان نمی‌اندیشم. مسرت من آنگاه کامل و منظور من آن زمان برآورده خواهد شد که این کتاب در دست طبقه جوان ایرانی، که مایه امیدواری هستند و چشم آینده مملکت بدانان روشن است، بیفتد. امید است جوانان درباره گذشته میهن خود بیندیشند و قلب آنان از غرور خدمات نیاکان خود ببالد، ولی درعین‌حال بخواهند که ایران در میان اقوام جهان همان وظیفه‌ای را که پیشتر ایفا می‌کرده است، انجام دهد. "