چای نعنا (سفرنامه و عکسهای مراکش)
منصور ضابطيان
مراكش دروازه آفريقاست و نزديكترين كشور آفريقايي به اروپا. مراكش زماني مرا وسوسه كرد كه در جنوب اسپانيا فيلم ميساختم و وقتي در كوچه پس كوچههاي گرانادا قدم ميزدم، احساسي از خويشاوندي با مردم آن منطقه داشتم. ايرانيها مراكش را چندان نميشناسند. در همه اين سالها مراكش جزو كشورهايي بوده كه ايرانيها كمتر به آنجا رفت و آمد داشتهاند. حتي تا همين چند سال پيش هم ويزايي براي رفت و آمد صادر نميشد. ريشه اختلافها شايد به سالهاي اول انقلاب برگردد، زماني كه ملك حسن، پادشاه مراكش، محمدرضا پهلوي را پس از سقوطش در تهران در رباط پناه داد. از همان موقع بود كه ملك حسن هم مثل ملك حسين، پادشاه اردن، و انور سادات، رييس جمهور مصر، رفت توي ليست سياه و 35 سال طول كشيد تا فراموشي تاريخ به داد برقراري ارتباط مجدد بين مردم دو کشور برسد.
چرا یونان؟
گفت و گو با ژاکلین دو رمه ای
نویسنده هما دهقان
این کتاب حاصل گفت و گو با ژاکلین دورمهای یونانشناس عضو آکادی فرانسه است و در خصوص دیدگاههای وی دربارهی "تو سیدید" و اثر جاودانهی او یعنی "تاریخ جنگهای پلوپونزی"، همچنین دیدگاه وی دربارهی هومر، دوران باستان دور، تراژدینویسان یونان، آزادی و دموکراسی در یونان، نرمش در تفکر یونانی، یونان باستان در برابر خشونت و دیدگاه او دربارهی آلکیبیادس (از شخصیتهای برجستهی سیاسی در یونان). بخش پیوست کتاب نیز به معرفی خدایان المپ، خلاصهی حماسیهی ایلیاد و اودیسه، و معرفی نمایشنامهنویسان یونانی و خلاصهای از نمایشهای هریک از آنها اختصاص یافته است.
چرچیل قهرمان پیش بینی ناپذیر
این کتاب زندگی مشهورترین سیاستمدار جهان معاصر-چرچیل - را موشکافانه و به یادماندنی به تصویر می کشد؛ سیاستمداری که در دوران قبل از جنگ بسیار دست کم گرفته می شد و در دوران پس از جنگ بیش از اندازه درباره وی غلو شد. اما چرچیل از دل تمام تلاش هایی که در تحقیر و بی آبرو کردن وی می کوشید، توانست جان سالم به در برد و به عنوان قهرمانی در دوران گذشته و حال در ذهن مردم جای گیرد.
چغازنبیل (دور – اونتاش) جلد دوم: تمنوس (محله مقدس)، معابد، کاخها و قبور
چُغازنبیل نیایشگاهی باستانی است که در زمان عیلامی ها و در حدود ۱۲۵۰ پیش از میلاد ساخته شده است و جزء معدود بناهای ایرانی است که در فهرست آثار میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. مکان جغرافیایی زیگورات چغازنبیل در ۴۵ کیلومتری جنوب شهر شوش در نزدیکی منطقه باستانی هفت تپه که از جاده شوش به اهواز قابل دسترسی است، می باشد. «چغازنبیل» که نام باستانی این بنا است، واژه ای محلی و مرکب از دو واژه «چُغا» (در زبان لری به معنی «تپه») و زنبیل (به معنی «سبد») است که اشاره ای است به مکان معبد که تپه بوده و آن را به زنبیل واژگون تشبیه می کردند.
چنگیز خان
نویسنده:واسیلی یان
مترجم:محمد پورهرمزان
واسیلییان در سال ۱۸۹۸ پس از پایان دانشگاه سنپطرزبورگ در روسیه به سیاحت پرداخت. او دو سال بعد به عنوان خبرنگار به انگلستان رفت و تمام بخش جنوبی آن کشور را با دوچرخه پیمود. در سال ۱۹۰۱ با اسب از صحرای قره قوم گذشت و از شهرهای خیوه و بخارا دیدن کرد و سپس عازم ایران شد و از راه سیستان و بلوچستان به مرزهای هندوستان (پاکستان کنونی) رسید. ظاهراَ در یکی از همین نقاط بود که با چوپان کویر لوت که از سرنوشت غم انگیز وطن خویش با او سخن گفت ملاقات کرد. آنجا نخستین بار به فکر نوشتن کتابی درباره سایههای مهیب دوران گذشته افتاد ولی این فکر سالها بعد یعنی پس از انقلاب اکتبر تحقق پذیرفت. واسیلییان در سال ۱۹۲۳ به تالیف رمانهای تاریخی پرداخت. یان در سال ۱۹۳۹ تالیف رمان چنگیزخان را که نخستین کتاب از رمانهای سه گانه اوست به پایان رساند. این رمان تاریخی هم از نظر حجم و هم از نظر اهمیت ادبی، مهمترین اثر وی است. رمانهای تاریخی واسیلی یان علاقه فراوان خوانندگان شوروی و کشورهای دیگر را بخود جلب کرد. "چنگیزخان" به دریافت جایزه دولتی اتحاد شوروی نائل آمد و به بسیاری از زبانهای خارجی ترجمه شد. در سال ۱۹۶۵ مجلهی "مسائل ادبیات" چاپ مسکو، دربارهی کتاب "چنگیزخان" نوشت: "این کتاب بدون ایجاد شیفتگی کاذب به زور و اقتدار و بدون هیچگونه گذشت در قبال کژیها و ناراستیها حق تعلق به ادبیات کلاسیک شوروی را به دست آورده است." بیش از نیم قرن پیش واسیلی یان (یانچه وتسکی) روزنامه نگار جوان، مورخ و متخصص زبان های شرقی برای سیاحت به کویر لوت رهسپار شد. وفور ویرانه های شهرها و قصبات حاشیه کویر، مؤلف آینده ی رمان های تاریخی را متحیر ساخت. هیچ انسانی در آنها ساکن نبود. در طول راه به ندرت سیاه چادرهایی بسان خفاش های بال گسترده به چشم می خورد... در شامگاه یکی از روزهای هنگام اطراق، چوپان سپید موئی علل وفور این ویرانه ها را به سیاح چنین توضیح داد :
چنگیز خان (زندگی، مرگ و رستاخیز)
جان من
ترجمه: رفیع رفیعی
چنگیزخان یکی از جاودانه های تاریخ است که به عنوان یک بلا، قهرمان، نابغه نظامی و نیمه خدا در حافظه زنده است. از نظر مسلمانان، روسها و غربیها، او یک قاتل میلیونها نفر، یک ظالم وحشی است. با این حال در زادگاهش مغولستان او پدر محترم ملت است و چینی ها او را به عنوان بنیانگذار یک سلسله گرامی می دارند. در مقبره او در مغولستان داخلی، نمازگزاران به دنبال برکت روح او هستند. در یک پارادوکس عالی، بی رحم ترین فاتح جهان به نیرویی برای صلح و آشتی تبدیل شده است.
چنگیز در نوجوانی فراری بود و در دامنه کوهی دورافتاده از دید دشمنان پنهان می شد. با این حال او به تأسیس بزرگترین امپراتوری زمینی جهان ادامه داد و مسیر تاریخ جهان را تغییر داد. درخشان و بدیع و همچنین بی رحم، او بر امپراطوری دو برابر امپراتوری رم حکومت کرد تا اینکه مرگش در سال 1227 همه را در معرض خطر قرار داد. وارثانش برای تضمین فتوحات و سپس گسترش آنها، مرگ او را مخفی نگه داشتند و از آن زمان مخفی کاری او را احاطه کرده است. قبر کشف نشده او با گنجینه های خیالی اش همچنان موضوع دسیسه ها و گمانه زنی هاست.
این چیزی بیش از یک روایت گیرا از ظهور و فتوحات چنگیز است. جان من از تجربیات دست اول در چین و مغولستان استفاده می کند تا تأثیر پایدار خان را آشکار کند. او تمام طول امپراتوری را پیموده است. او تنش بین مغول ها و چینی ها را که هر دو ادعای روح چنگیز را دارند، برجسته می کند. او اولین نویسندهای است که دره پنهانی را که گمان میرود چنگیز در آن مرده است، کاوش کرد و یکی از معدود غربیهایی است که از کوهی که احتمالاً در آنجا دفن شده بود بالا رفت.
این روایت خیرهکننده تصویری واضح از خود مرد، مکانهایی که در آن زندگی میکرده و میجنگید، و احساساتی که هنوز او را احاطه کردهاند، ترسیم میکند. زیرا در افسانه ها، آیین ها و جنجال های شدید، چنگیز به حیات خود ادامه می دهد.
چنگیزخان و ساختن دنیای مدرن
ارتش مغول به رهبری چنگیز خان در بیست و پنج سال بیشتر از رومیان در چهارصد سال زمین ها و مردم را تحت انقیاد خود درآورد. تقریباً در هر کشوری که مغول ها فتح کردند، آنها رشد بی سابقه ای در ارتباطات فرهنگی، گسترش تجارت و شکوفایی تمدن به ارمغان آوردند. چنگیز خان که بسیار مترقی تر از همتایان اروپایی یا آسیایی خود بود، شکنجه را لغو کرد، آزادی مذهبی جهانی اعطا کرد و نظام های فئودالی دارای امتیاز اشرافی را در هم شکست. از داستان ظهور او از طریق فرهنگ قبیله ای تا انفجار تمدنی که امپراتوری مغول به راه انداخت، این اثر درخشان تاریخ تجدیدنظرطلب چیزی کمتر از داستان حماسی چگونگی ساخته شدن جهان مدرن نیست.
چهارده ماه در خارک (یادداشتهای روزانه زندانی)
کریم کشاورز
او اهل گیلان و از اعضای حزب کمونیست ایران (دهه ۱۹۲۰) و سپس حزب توده ایران بود. کریم کشاورز فرزند حاج محمد وکیل التجار یزدی (تاجر ابریشم و نماینده رشت در دوره اول مجلس شورای ملی) و برادر بزرگتر دکتر فریدون کشاورز (پزشک متخصص اطفال و از سران حزب توده ایران و نماینده بندر انزلی در دوره ۱۴ مجلس شورای ملی) و نیز جمشید کشاورز (نوازنده و موسیقیدان) بود.
وی در سال ۱۳۳۲ به جزیره خارگ تبعید شد که در این مدت ۱۴ ماه موفق به نگارش خاطرات روزانه خود در کتابی ارزشمند شد که اكنون در اختيار شما قرار دارد...
چهره آسیا
"این اثر شرحی تطبیقی است از تمدنهای بزرگ آسیا و خاورمیانه که نویسنده در کنار آن الگوهای ارزشی و جهانبینیهای اساسی این مناطق را بررسی میکند .
وی این جهانبینیها را در کنار ترتیبات اجتماعی آن جوامع قرار داده و به آیینهایی توجه کرده که همچنان در میان مردم رایج هستند .
اسلام، هندوئیسم، سیکیسم، بودیسم، کنفوسیونیسم و تا اندازهای یهودیت و شینتوئیسم ازجمله این آیینها به شمار میآیند .
در دو فصل از کتاب نیز به تمدنهایی اشاره شده که هیچ پیوند آشکاری با عصر کنونی ندارند .
یکی از این دو به بینالنهرین و مصر باستان و فصل دیگر به ایران زردشتی اختصاص دارد ."
چهره عریان زن عرب
چهره های تمدن
فرنان برودل، مورخ فرانسوی یکی از چهرههای اثرگذار مکتب «آنال» در ۲۷ نوامبر سال ۱۹۸۵ درگذشت. مکتب آنال مهمترین جریان در روششناسی تاریخنگارانه طی قرن بیستم است.
برودل تاریخدان فرانسوی و مهمترین چهره مکتب آنال پس از جنگ جهانی دوم بود و او را بهعنوان تاریخدان «دوران طولانی» (longue durée) میشناسند. برودل از مخالفان سرسخت تاریخ به مثابه واقعه نگاری بود و بر آن تاکید داشت که نکات ظریف جغرافیایی و اقتصادی در جوامع، یعنی نیروهای زیرزمینی و ناپیدایی را که در دراز مدت به تحولات تاریخی دامن میزنند، بیابد. حوزه مطالعات وی بیش از هر کجا، عصر کلاسیک بود.